Γιατί δεν συμμορφώνονται οι Έλληνες ασθενείς με τις θεραπευτικές υποδείξεις των γιατρών – Τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστημίου της Αθήνας
Απείθαρχοι και ανυπάκουοι είναι οι Έλληνες ως ασθενείς ιδίως σε ό,τι αφορά τη λήψη της θεραπείας που τους χορηγείται από τους γιατρούς. Πιστά ακολουθεί τις οδηγίες του γιατρού για τη θεραπευτική αγωγή μόλις το 30-35% των ασθενών, ενώ το 40%-58% των ασθενών έχει διάφορους βαθμούς συμμόρφωσης, με τα ποσοστά να αλλάζουν σημαντικά ανάλογα με το αν πρόκειται για μακροχρόνιες ή βραχυπρόθεσμες θεραπείες. Και ποσοστό 12%-24% των ασθενών δεν συμμορφώνεται ποτέ στις οδηγίες του θεράποντος ιατρού!
Πρόκειται για ευρήματα έρευνας που εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα στο πλαίσιο του 2nd Patient Compliance Conference με θέμα «Συμμόρφωση, Η επόμενη ημέρα: Εκπαιδευμένος Ιατρός – Ενεργός Ασθενής – Αποτελεσματικές Θεραπείες».
«Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι οι ίδιοι οι ασθενείς είναι αυτοί τελικά που αποφασίζουν για τη θεραπεία τους. Έδειξε όμως ότι και οι ιατροί δεν αφιερώνουν τον απαιτούμενο χρόνο ενημέρωσης και ότι οι οδηγίες τους δεν γίνονται πάντοτε αποδεκτές από τους ασθενείς. Φαίνεται, ωστόσο, ότι περισσότεροι γιατροί σήμερα απ’ ότι στο παρελθόν είναι έτοιμοι να επενδύσουν στη σχέση αυτή και να δώσουν το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα» επισήμανε ο επικεφαλής της έρευνας, Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, κ. Ιωάννης Υφαντόπουλος.
Αλλά και η συμμόρφωση στις αλλαγές του τρόπου ζωής δεν αποτελεί δυνατό σημείο στη συμπεριφορά των ασθενών, μετά την επίσκεψη στον γιατρό. Όπως έδειξε η έρευνα, η συμμόρφωση στις αλλαγές του τρόπου ζωής δεν ξεπερνά το 20-30% των ασθενών. Ωστόσο, «η μη συμμόρφωση των ασθενών στις θεραπείες οδηγεί σε μεγάλα προβλήματα και έχει μεγάλες οικονομικές επιπτώσεις στο ΕΣΥ» επισήμανε ο κ. Υφαντόπουλος.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη μη συμμόρφωση σχετίζονται σε ποσοστό 30% με τα οικονομικά προβλήματα και σε ποσοστό 55% με τη «φτωχοποίηση» του συστήματος υγείας (55%). Άλλοι λόγοι που αναφέρθηκαν είναι η δυσανεξία και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Αναφορικά με το μείζον θέμα της μη συμμόρφωσης των ασθενών, ο υπουργός Υγείας, κ. Ανδρέας Ξανθός διαβεβαίωσε πως «στο επίκεντρο των πολιτικών μας θα τεθεί η δημιουργία πλαισίου που να ευνοεί την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας για να υπάρχει συμμόρφωση του ασθενούς, ενώ κρίσιμο ρόλο παίζει και ο γιατρός».
Στη σημασία που έχει για τη συμμόρφωση των πασχόντων η συνεργασία πολιτείας, φορέων και Συλλόγων Ασθενών, εστίασε ο Πρόεδρος της ΠΕΦ, κ. Θεόδωρος Τρύφων. Όπως τόνισε ο ίδιος, μέσα σε ένα πλαίσιο στρεβλώσεων -όπως το clawback- υπάρχουν ευκαιρίες εξορθολογισμού του συστήματος και περνούν μέσα από μέτρα όπως είναι η χρήση γενοσήμων και βιοομοειδών, αλλά και τα φάρμακα υψηλής προστιθέμενης αξίας που σήμερα παράγουν οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες.
«Το clawback βλάπτει σοβαρά την υγεία των ασθενών» τόνισε ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΣΦΕΕ, κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου από το βήμα του2nd PatientComplianceConference. Σύμφωνα με τον ίδιο «ένας χρόνιος ασθενής με 3 νοσηρότητες πρέπει να λαμβάνει από 6 έως 13 φάρμακα την ημέρα. Τα λαμβάνει όμως; Δυστυχώς, δεν έχουμε επενδύσει αρκετά για να επιτύχουμε τη συμμόρφωση των ασθενών και χρειαζόμαστε πολλή δουλειά για να βάλουμε στο σύστημα δείκτες ποιότητας και αποτελεσματικότητας».
Από την πλευρά του ο κ. Κυριάκος Θεοδοσιάδης, Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου υπογράμμισε ότι τα φαρμακεία πρέπει να μετατραπούν σε υγειονομικά κέντρα που θα παρέχουν υπηρεσίες φαρμακευτικής συμμόρφωσης και συμβουλών προς τους ασθενείς. «Τα φαρμακεία μπορούν να δίνουν οδηγίες για την αντιμετώπιση καίριων και χρόνιων προβλημάτων, όπως η κακή διατροφή ή το κάπνισμα και αυτός είναι ο ρόλος τους και φυσικά δεν πρέπει να μετατραπούν σε εκλογικά κέντρα» ανέφερε ο κ. Θεοδοσιάδης. Παράλληλα ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου ανακοίνωσε πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα είναι σε θέση να παρουσιάσει μία νέα ηλεκτρονική εφαρμογή με τη βοήθεια της οποίας ο φαρμακοποιός θα συμβάλλει καθημερινά στην έγκαιρη λήψη των φαρμάκων από τους ασθενείς.
«Εκπαιδευμένοι γιατροί, ενεργοί ασθενείς, εθνική στρατηγική πρόληψης και συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και τις αυτοδιοικητικές δομές είναι οι κύριοι άξονες πάνω στους οποίους θα πρέπει να προσπαθήσουμε να στηρίξουμε τη δημόσια υγεία σε αυτή τη δύσκολη δημοσιονομική συγκυρία» ανέφερε ο Πρόεδρος του ΙΣΑ, κ. Γιώργος Πατούλης.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του PharmaInnovationForum κ.Μάκης Παπαταξιάρχης δήλωσε πως «αν υπήρχε συμμόρφωση των ασθενών θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν για το σύστημα υγείας από 350 έως 550 εκατ. Ευρώ». Ο κ. Παπαταξιάρχης τόνισε επίσης πως ενώ τα κόστη υγείας αυξάνουν παγκοσμίως, το κόστος για το φάρμακο παραμένει σταθερό, ενώ σημείωσε πως «δεν μας ενδιαφέρει μόνο η πρόσβαση στα φάρμακά μας αλλά και να τα παίρνουν σωστά οι ασθενείς. Γιατί μόνο τότε αναδεικνύουν την αξία τους, αλλά και γιατί μόνο τότε μπορούμε να πούμε πως επιτελούμε σωστά το έργο που πρέπει να επιτελέσουμε».
Τέλος, στην ανάπτυξη συνεκτικών πολιτικών για χρόνιες παθήσεις, αλλά και στην τήρηση του θεραπευτικού πλάνου και στην εποικοδομητική, εξειδικευμένη εκπαίδευση των ασθενών αναφέρθηκε ο Ιάσων Φωτήλας, αν. Τομεάρχης Υγείας της ΝΔ. Ο κ. Φωτήλας υπογράμμισε πως είναι καιρός να βρούμε λύσεις που περιστρέφονται γύρω από τον ασθενή και πως είναι απαραίτητη η χάραξη εθνικής στρατηγικής.
